Schoenmaker blijf bij je leest
Zijn onderneming wil niet roeien �n zeilen. Wil je tot absolute top behoren dan moet je keuzes maken. Aegon kiest voor verzekeraar, niet voor bankverzekeraar. Met verve maakte topman drs Kees J. Storm RA dit duidelijk in de Koninklijke Roei- en Zeilvereeniging 'De Maas'. Ruim negentig EAV- en stafleden van de EUR waren op 3 september naar het Jaardiner gekomen om bij te praten en geboeid naar de gastsprekers Storm en rector magnificus prof. Van Bemmel te luisteren. De informele toonzetting was in vertrouwde handen van EAV-voorzitter Herman Kleuver.
De Aegon-voorzitter voelde zich op historische grond. Hondervijftig jaar bestaat 'De Maas' - als arme Rotterdamse student trouwens onbekend terrein. Ook de wortels van z�jn onderneming gaan anderhalve eeuw terug: in 1844 werd opgericht het Algemeene Friesche Begrafenisfonds Memento Mori. Aegon ontstond in 1983 uit de fusie van Ago en Ennia. Dat het leuk werken is in het verzekeringsvak geldt zeker als het ondernemingsmotto is Respect People, Make Moneay & Have Fun.
Cutuurverschillen
Aegon wil zich dus maar met ��n tak van sport bezighouden 'en die waar
het de beste in is') verzekeren en daarbinnen vooral met levensverzekeringen,
pensioenen en gerelateerde spaar- en beleggingsproducten. One-stop-shopping
is verleden tijd. De loyaliteit van de surfende klant is in deze internet-eeuw
niet meer vanzelfsprekend. Waarom toch geen fusie met een bank? Zijn Franse
(Axa) vriend en collega-verzekeraar gaf hem eerder het antwoord: Daarvoor
zijn we te dom en we hebben er het geld niet voor. De denkwerelden van
beide verschillen volgens Storm sterk, karikaturaal gezegd: Een bank denkt
vanuit de activa van de balans en de korte termijn, de verzekeraar vanuit
de verplichtingenzijde en de lange termijn. Verder zijn de cultuurverschillen
groot en 'zelfs zichtbaar in de dikte van de krijtstreep, de strakte van
het colbert rond embonpoint en de lengte van het haar in de nek'. Over
het gebrek aan geld zei hij: 'Ons concern is van geringe komaf, en sinds
1983 doorgedrongen in de top 5 van de wereld van verzekeraars. We hebben
al ons geld nodig om in de race te blijven in top 5 en 10. Autonome groei
en acquisities doen zo'n aanslag op onze financi�le spankracht dat we
er niet deel naast kunnen doen'.
Voor pure banken is het volgens hem zelfs bijna niet mogelijk is zowel investment banking, whole sale banking, retailbanking en asset management in de portefeuille te hebben en te kunnen laten groeien. Iedereen moet noodgedwongen keuzes maken. 'Het is niet ondenkbaar dat we opsplitsingen van conglomeraten in de financi�le sector zouden kunnen gaan zien'. Dus leeft Aegon prettig volgens het 'schoenmaker, houd je bij je leest' principe. 'Doe gewoon datgene waar je goed in bent.' Toch wil de onderneming er wel een mooi bankdistributiekanaal bij hebben, daarbij nadrukkelijk denkend aan samenwerking, niet aan fusie.
Verslaglegging
Als afgestudeerd Rotterdams bedrijfseconoom en accountant kon hij moeilijk
uit 'De Maas' vertrekken zonder over 'boekhouden' te hebben gesproken
- zijn leermeester prof. Burgert zou het niet hebben begrepen. Dus zette
hij vandaag veel besproken winstverantwoordingssystemen van financi�le
instellingen op een rijtje. Jarenlang leefde Nederland gelukkig met systemen
die gerealiseerde en ongerealiseerde resultaten op beleggingen (zakelijke
waarden) rechtstreeks ten gunste/ten laste brachten van het eigen vermogen.
Nu wordt het leven hoofdzakelijk bepaald door twee soorten systemen:
- Systemen die geheel/bijna gelijk zijn aan US-GAAP (General accepted
accounting principles): alle gerealiseerde resultaten komen ten
gunste/ten laste van het betreffende jaar.
- Systemen die gerealiseerde resultaten spreiden over de looptijd van
de beleggingsportefeuille.
Daarnaast kent men in Scandinavi� nog het systeem dat gerealiseerde �n
ongerealiseerde resultaten op beleggingen door de verlies- en winstrekening
laat lopen. Anders dan prof. Traas is Storm (en zijn Scandinavische collega's)
allerminst gecharmeerd van dit systeem: ongerealiseerde swings
kunnen een behoorlijk rookgordijn over de werkelijke prestaties van een
bepaald jaar leggen. 'Om schokken te vermijden kom je in de verleiding
steeds risicolozer te gaan beleggen en dat kan leiden tot sub-optimalisatie
in het beleggingsbeleid.'
Ook over US-GAAP was de Aegon-voorzitter weinig enthousiast: Winstmanipulatie is mogelijk en wordt ook uitvoerig toegepast. Bazen kunnen hun beleggingsafdeling opdracht geven een zeker bedrag aan gerealiseerde koerswinst te bewerkstelligen door tafelzilver te verkopen, eventueel door die betreffende aandelen een paar dagen later - bv. op 3 januari van het volgend jaar - weer terug te kopen.
Toekomst
Aegon bedacht een ander systeem: Men vormde een pot van gerealiseerde
en ongerealiseerde koerswinsten en -verliezen, die over een periode van
dertig jaar vrijvallen, voor zover gerealiseerde resultaten dat toestaan.
Ter vergelijking publiceert de onderneming sinds de jaren tachtig tevens
de resultaten zoals die onder GAAP zouden worden berekend.
'Vrij revolutionair en de kinderschoenen nog niet ontgroeid', was zijn mening over wat het toekomstige systeem zou moeten worden: Fair value accounting, dat alle activa en passiva naar huidige marktwaarde per balansdatum omrekent, een soort super vervangingswaardestelsel. 'We moeten op zoek naar betere en meer uniforme, want daardoor beter vergelijkbare winstbepalingsstelsels', zo oordeelde Storm.