Effecten van testvoorbereiding
Tijdens de EAV-afsluiting van het academisch jaar op 2 september zorgde prof. dr H.T. van der Molen voor opschudding onder zijn toehoorders toen hij voorstelde hen daadwerkelijk te testen op hun numerieke en verbale intelligentie. De scores bleken zoals te verwachten zeer laag, en slechts twee econometristen slaagden erin de numerieke test foutloos te maken, de heren L.W. van Leeuwen en C. Boer. De volgende test (Hoe is de naam van onze koning in 1800?) wist uiteindelijk Van Leeuwen direct te beantwoorden, en hij ontving als beloning een bloemstukje.
Professor Henk van der Molen begon zijn voordracht met een korte schets van zijn loopbaan. Hij is sinds vorig jaar werkzaam bij de faculteit psychologie aan de Erasmus Universiteit. In 1985 promoveerde hij aan de RU Groningen bij A.D. de Groot op het onderwerp Verlegenheid. Aan de RU Groningen was hij tot 1992 hoofddocent psychologie en werkte hij vervolgens tot 2001 aan de Open Universiteit Heerlen.
De door hem gestarte studie psychologie in Rotterdam is naar het voorbeeld van de Universiteit van Maastricht opgezet volgens de methodiek van Probleem Gestuurd Onderwijs (PGO). Dit betekent dat de 220 studenten psychologie in kleine groepen van 10 personen worden opgedeeld en onder leiding van een docent (tutor) zich gezamenlijk verdiepen in een casus. De fases van het proces doorlopen een brainstormsessie, het analyseren van het probleem en het beschrijven van de leerdoelen. Individueel wordt vervolgens het antwoord gezocht op de door hen als groep geformuleerde vragen, waarna een ieder weer rapporteert naar de groep. Daarnaast wordt in de studie ook veel aandacht besteed aan vaardigheidstrainingen. Volgens Van der Molen is deze PGO-methodiek weliswaar intensief, maar zeer effici�nt. Het rendement zou aanzienlijk hoger liggen dan bij hoorcolleges.
Drie studierichtingen
De studie in Rotterdam kent drie afstudeerrichtingen: klinische- en gezondheidspsychologie,
onderwijs- en ontwikkelingspsychologie, en arbeid- en organisatiepsychologie.
Een thema uit de arbeid- en organisatiepsychologie is de vraag of het
voorbereiden van testen ook enig effect sorteert. De aanleiding voor het
onderzoek hiernaar was het veelvuldig gebruik van selectietests, het groeiend
aantal testboeken, en het geringe aantal empirische onderzoekingen naar
de effecten. Het onderzoek was gericht op de effecten van een testspecifieke
voorbereiding van een numerieke test en een verbale test. Een onderscheid
werd gemaakt in g��n voorbereiding, in het lezen van een oefenboek zonder
enige instructie, of in het volgen van een testspecifieke training.
De toehoorders op de EAV-bijeenkomst werden vervolgens verzocht om 14 numerieke tests te maken. Slechts twee deelnemers, beiden econometrist, bleken in staat alle tests foutloos te kunnen maken. Maar dit resultaat betekent volgens Van der Molen slechts dat zij beschikken over numerieke intelligentie. Dit zegt niets over hun verbale en ruimtelijke intelligentie, woordenrijkdom, geheugen, logisch redeneren, of over waarnemen. Daarom stelde hij aan hen beiden ook nog de vraag wie onze koning was in 1800, waarop drs Van Leeuwen direct reageerde met de opmerking dat wij toen geen koningshuis hadden, en daarmee de test won.
Training voor een test
Van der Molen stelde dat uit het onderzoek was gebleken dat alleen bij
numerieke tests het vooraf oefenen een positief effect heeft op
de uiteindelijke test, en dat een training zelfs nog een beter resultaat
geeft. Hij suggereerde dat iedere kandidaat voorafgaand aan een test,
ook een training aangeboden zou moeten krijgen. Het voordeel van het aanbieden
van een test-training aan kandidaten is dat dan de aard van de voorbereiding
bekend wordt, dat de huidige voorlichtingskloof kan worden overbrugd,
en dat de voorspellende waarde van een selectieprocedure drastisch wordt
verhoogd. Volgens Van der Molen blijken de psychologische testbureaus
echter niet geneigd zijn suggestie in praktijk te brengen.
Jeanette Oosthoek